Naprawiłeś samochód po kolizji? Sąd Najwyższy wyjaśnia, jak liczyć odszkodowanie z OC sprawcy
Dlaczego ta uchwała jest ważna?
Kwestia sposobu obliczania odszkodowania z polisy OC sprawcy kolizji od lat budzi spory między kierowcami a ubezpieczycielami. Chodzi o to, czy odszkodowanie powinno pokrywać faktyczne koszty naprawy, czy też może być ustalone na podstawie tzw. kosztorysu – czyli wyliczenia hipotetycznych kosztów naprawy.
Sąd Najwyższy w uchwale z 24 września 2025 r. (III CZP 32/24) rozwiał wiele wątpliwości, a jego stanowisko ma duże znaczenie dla wszystkich poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych.
Hipotetyczne koszty naprawy – dopuszczalne nawet po faktycznej naprawie
Sąd Najwyższy potwierdził, że ubezpieczyciel może ustalić wysokość odszkodowania jako równowartość hipotetycznych kosztów naprawy, nawet jeśli poszkodowany rzeczywiście naprawił pojazd. Oznacza to, że nie trzeba przedstawiać rachunków z warsztatu, aby dochodzić odszkodowania – wystarczy wiarygodny kosztorys naprawy.
To dobra wiadomość dla kierowców, którzy naprawili samochód samodzielnie lub w tańszym warsztacie. Liczy się bowiem przywrócenie auta do stanu sprzed szkody, a nie sposób, w jaki to osiągnięto.
Rabaty od ubezpieczyciela – tylko za zgodą poszkodowanego
Drugim ważnym punktem uchwały jest stanowisko Sądu dotyczące rabatów na części i materiały lakiernicze. Ubezpieczyciele często obniżają wyceny, argumentując, że współpracujące z nimi warsztaty oferują niższe ceny części.
Sąd Najwyższy orzekł jednak, że uwzględnianie takich rabatów jest możliwe tylko wtedy, gdy nie narusza uzasadnionego interesu poszkodowanego. W praktyce oznacza to, że poszkodowany nie musi korzystać z warsztatu wskazanego przez ubezpieczyciela, jeśli ma uzasadnione powody, by wybrać inny – np. bliższy, sprawdzony lub autoryzowany serwis.
Podatek VAT – nie zawsze przysługuje
Trzecia część uchwały dotyczy podatku VAT. Sąd Najwyższy uznał, że odszkodowanie nie obejmuje podatku VAT, jeśli poszkodowany faktycznie naprawił samochód i zapłacona kwota nie zawierała tego podatku. Innymi słowy – jeśli warsztat nie doliczył VAT-u, ubezpieczyciel nie ma obowiązku zwrotu tej części kosztów.
To potwierdza zasadę, że odszkodowanie ma rekompensować rzeczywistą stratę, a nie prowadzić do wzbogacenia poszkodowanego.
Co to oznacza dla kierowców?
Uchwała porządkuje dotychczasowe rozbieżności w orzecznictwie i wyznacza jasne zasady:
- odszkodowanie można ustalić kosztorysowo, nawet po naprawie,
- ubezpieczyciel nie może narzucać rabatów, jeśli poszkodowany ma uzasadnione powody, by z nich nie korzystać,
- VAT wchodzi w grę tylko wtedy, gdy został faktycznie poniesiony.
Dzięki tej uchwale kierowcy zyskują większą pewność co do sposobu dochodzenia swoich praw, a kancelarie prawne – solidną podstawę do skuteczniejszej reprezentacji klientów w sporach z ubezpieczycielami.
Jak może pomóc Kancelaria?
Jeśli ubezpieczyciel zaniżył Twoje odszkodowanie, powołując się na „rabat partnerskiego warsztatu” albo kosztorys niższy niż faktyczne koszty naprawy – warto zweryfikować to z prawnikiem. Profesjonalna analiza kosztorysu i odniesienie do aktualnego orzecznictwa (w tym uchwały SN III CZP 32/24) może przesądzić o wygranej w sądzie.
Źródła:
- Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2025 r., III CZP 32/24 https://www.sn.pl/sprawy/SitePages/Zagadnienia_prawne_SN.aspx?ItemSID=1960-301f4741-66aa-4980-b9fa-873e90506a11&ListName=Zagadnienia_prawne