Czy można wykorzystać paragon jako dowód w sprawie o alimenty?
Zgodnie z art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Składając pozew o alimenty należy zatem we właściwy sposób udokumentować koszty utrzymania uprawnionego. W większości przypadków będą to koszty małoletniego dziecka. W jaki sposób zatem udokumentować ponoszone koszty aby było to wiarygodne i nie zostało podważone?
Paragon fiskalny
Katalog środków dowodowych w postępowaniu cywilnym (w tym także w sprawach rodzinnych) ma charakter otwarty. Oznacza to, że dowodem mógłby być de facto każdy środek dowodowy, który da się przeprowadzić przed Sądem, a którym może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy.
Czy jednak paragon jest mocnym dowodem w sprawie?
Orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite i ulega pewnego rodzaju liberalizacji. Podstawowy zarzut jaki jest stawiany takim dowodom jest taki, że paragony fiskalne nie wykazują tożsamości nabywcy. Nie da się więc wykluczyć, że osoba przedkładająca Sądowi paragony zebrała je wcześniej od innych osób robiących zakupy w danym sklepie. Te dokumenty potwierdzają jedynie, że w jakimś sklepie doszło do określonej transakcji, ale nie wiemy kto był faktycznym nabywcą i konsumentem.
Stanowisko to znajdzie odzwierciedleniu w wielu orzeczeniach sądów powszechnych i to na wszystkich szczeblach. „Paragony fiskalne zasadniczo nie stanowią dowodów zakupu, bowiem nie są wystawione na konkretnego nabywcę” (wyrok SR w Wysokiem Mazowieckiem III RC 25/15) oraz „Prawidłowo też Sąd Rejonowy nie uwzględnił jako przydatnych w sprawie dowodów paragonów fiskalnych składanych przez strony, gdyż nie są to dowody imienne.” (wyrok SO w Krakowie XI 1Ca 547/13)
Warto jednak zwrócić uwagę także na orzeczenia, które przychylają się do uwzględniania paragonów jako dowodów w sprawie. „W odniesieniu do zarzutu dotyczącego uznania przez Sąd Rejonowy paragonów za wiarygodny dokument potwierdzający wydatki, to istotnie paragony nie są dokumentem w rozumieniu art. 129 KPC. Paragon jest dowodem zakupu określonych produktów, jednak nie wskazuje kto dokonał określonego zakupu, natomiast w pewnym stopniu uprawdopodabnia ponoszone koszty utrzymania.” (wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu XIII Ca 95/16) oraz „W zakresie wydatków na wózek dziecięcy, buty i kurtki paragony fiskalne przedstawione na te okoliczność dowodzą zakupów towarów na tyle zindywidualizowanych, że uznać należało, iż odzwierciedlają wydatki dokonane na rzecz tego małoletniego.” (wyrok Sądu Rejonowego w Trzebnicy VII RC 71/14).
W zakresie mocy dowodowej paragonów wypowiedział się także Sąd Najwyższy, który wskazał „Paragony fiskalne w wystarczającym stopniu uprawdopodabniają poniesienie pewnych wydatków konsumpcyjnych (np. co do zakupu żywności, środków czystości, paliwa do samochodu), a właściwie ich skalę (rozmiar), zwłaszcza gdy ich poniesienie jest oczywiste i całkiem pewne.” (wyrok Sądu Najwyższego II PK 272/09).
Sprawa o alimenty. Jeśli nie paragon to co?
Jeśli zbieramy materiał dowodowy, który ma nam posłużyć do wykazania kosztów utrzymania uprawnionego, dziecka warto zrezygnować z przedstawiania paragonów. Należy je zastąpić fakturami bądź rachunkami imiennymi. Wystarczającym dowodem są także wydruki z rachunku bankowego czy potwierdzenia przelewów.
Jeżeli nie jesteśmy w stanie zrezygnować z paragonów warto dołączyć do nich potwierdzenie płatności kartą. Taki zabieg powinien w wystarczający sposób udokumentować nabywcę produktu i wykazać fakt poniesienia określonego kosztu.
Postępowanie w sprawie o alimenty jak każde postępowanie sądowe wymaga zgłoszenia odpowiednich dowodów, które będą uzasadniały nasze twierdzenia i wnioski. Warto w tym wypadku skorzystać z pomocy specjalistów, adwokatów i radców, którzy w sposób profesjonalny przygotują całe postępowanie od strony formalnej i merytorycznej.
