Do Kancelarii trafia coraz więcej klientów, którzy mimo uregulowania kwestii władzy rodzicielskiej w wyroku rozwodowym znajdują się obecnie w konflikcie z byłym współmałżonkiem co do sposobu jej wykonywanie. Najczęstszą płaszczyzną sporu jest wyjazd zagraniczny i pozyskanie stosownych dokumentów. Czy rzeczywiście taka zgoda jest potrzebna? W jaki sposób ją uzyskać? – specjaliści Kancelarii Mohylak radzą.
Władza rodzicielska – czym jest, w jaki sposób powinna być wykonywana?
Zgodnie z treścią art. 93 § 1 kro władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, którzy sprawują pieczę nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem oraz reprezentują dziecko. Rodzice powinni władzę rodzicielską sprawować w taki sposób, aby wszystkie ich poczynania odpowiadały interesom dziecka, czyli tak jak wymaga tego dobro dziecka z poszanowaniem jego praw i godności (art. 95 § 1 kro). Dobro dziecka odgrywa pierwszoplanową rolę, gdy chodzi o pieczę nad dzieckiem. Przy wychowywaniu dziecka, dbaniu o jego rozwój fizyczny, duchowy, organizowaniu warunków życia, ochronie przed niebezpieczeństwami i zagrożeniami, rodzice obowiązani są współdziałać ze sobą (art. 96 kro).
Zgoda na wyjazd zagraniczny jako przejaw wykonywania władzy rodzicielskiej
Zwrócić należy uwagę na treść art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 758 t.jedn.), który stanowi, iż na wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej jest wymagana pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy lub notariusz, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego.
Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 pkt 1 ww ustawy wniosek o wydanie dokumentu paszportowego składa się osobiście, z wyjątkiem przypadku dot.m.in. sytuacji gdy wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza.
Władza rodzicielska. Brak zgody na złożenie wniosku o paszport
W sytuacji, w której władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, złożenie wniosku o wydanie paszportu małoletniemu dziecku wymaga ich wspólnego, zgodnego działania. Podjęcie decyzji w kwestii wystąpienia z takim wnioskiem należy do istotnych spraw dziecka, o których rodzice rozstrzygają wspólnie, natomiast w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy na podstawie art. 97 § 2 kro (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 r., sygn. akt I CZ 153/11).
Istotą tego postępowania jest nie tyle zbadanie sprawy pod względem faktycznym, ile zapoznanie się z argumentacją uczestników – pozostających w sporze co do określonej sprawy wynikającej z prowadzenia dziecka. Wydanie dziecku paszportu nie wywołuje w jego życiu szczególnie doniosłych konsekwencji. Małoletni staje się po prostu posiadaczem dokumentu, który umożliwia przekroczenie granicy oraz poświadcza dane osobowe w nim stwierdzone. Z tego punktu widzenia, brak jest przesłanek uzasadniających pozbawienie dziecka prawa do posiadania tego dokumentu.
Spór pomiędzy stronami nie jest zazwyczaj podyktowany dbałością o dobro małoletniego, lecz wynika z istniejącego pomiędzy stronami konfliktu. W sprawie o zezwolenie na wydanie dziecku paszportu Sąd powinien badać jedynie to, czy posiadanie przez małoletniego owego dokumentu jest zgodne z jego interesem. Tego rodzaju sprawy muszą z reguły zakończyć się pozytywnym rozstrzygnięciem, co jest zresztą zgodne z wyrażoną w art. 3 niniejszej ustawy zasadą powszechnej dostępności dokumentu paszportowego. W myśl tej zasady każdy obywatel (a więc również dziecko) ma prawo do otrzymania paszportu, a pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie.
O sporządzenie wniosku o wyrażenie przez Sąd zgody na wydanie paszportu najlepiej zwrócić się do profesjonalnego pełnomocnika. Adwokaci i radcowie prawni Kancelarii Mohylak doradzą i sporządzą niezbędne pisma i przeprowadzą przez całe postępowanie.
