W poprzednim artykule Nasi specjaliści przedstawili pierwsze z rozwiązań, które ma służyć temu aby Klient uniknął konieczności spłacania długów spadkowych. Kolejnym jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia. Kto jest jej stroną? Na czym polega taka umowa? Gdzie można ją zawrzeć? I jaki rodzi skutek – Kancelaria Mohylak wyjaśnia.
Zgodnie z art. 1048 kodeksu cywilnego spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Co to oznacza w praktyce?
I. Zrzeczenie się dziedziczenia – strony umowy.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia jest zawierana pomiędzy żyjącym jeszcze spadkodawcą, a jego ustawowym spadkobiercą. Kto jest spadkobiercą ustawowym? Osoba należącą w świetle art. 931 kodeksu cywilnego i kolejnych do kręgu spadkobierców ustawowych, a więc osoba będąca potencjalnym spadkobiercą ustawowym. Co istotne umowę taką zawrzeć może każdy spadkobierca ustawowy niezależnie od tego czy w danych okolicznościach faktycznych ma szansę nabycia spadku po tym spadkodawcy. Ponadto umowa taka może zostać zawarta wyłącznie za życia spadkodawcy. Jeśli masz wątpliwości co do tego czy możesz być stroną takiej umowy, warto zasięgnąć porad adwokata.
II. Zrzeczenie się dziedziczenia – gdzie można zawrzeć umowę?
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia może zostać zawarta wyłącznie w formie aktu notarialnego oznacza to, że w celu zawarcia w/w umowy konieczna będzie wizyta u notariusza.
III. Zrzeczenie się dziedziczenia – skutki
Zgodnie z art. 1049 kodeksu cywilnego zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku. Co to oznacza w praktyce? W przypadku ewentualnych długów zarówno Ty jak i Twoje dzieci nie musicie martwić się o ewentualne długi spadkowe. Zawarta umowa wpływa bezpośrednio na sytuację prawną osób, które nie były stroną tej umowy czyli zstępnych. Zawierający umowę nie musi uzyskać zgody zstępnych na zawarcie takiej umowy.
Co z zachowkiem? Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia ma także wpływ na tę kwestię. Zgodnie z art. 992 kodeksucywilnegoprzy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia (dotyczy to również zstępnych spadkobiercy ustawowego, objętych skutkami umowy. Spadkobierca ustawowy, który zrzekł się dziedziczenia, traci roszczenie o zachowek, skoro w myśl art. 991 § 1 kodeksu cywilnego prawo do zachowku przysługuje tylko temu, kto w braku testamentu dziedziczyłby po danym spadkodawcy na mocy ustawy. Rozważając kwestie dotyczące zrzeczenia warto wziąć pod uwagę wszystkie konsekwencje takiej umowy. Jeżeli masz wątpliwości co do tego jak umowa o zrzeczenie się dziedziczenia wpłynie na Twoją sytuację prawną warto zasięgnąć rady adwokata.
IV. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – czy można się z tego wycofać?
Zgodnie z art. 1050 kodeksu cywilnego zrzeczenie się dziedziczenia może być uchylone przez umowę między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Co to oznacza w praktyce? Jeżeli jeszcze za życia spadkodawcy, strony zmienią zdanie mogą zawrzeć nową umowę uchylającą skutki prawne dotychczasowej. Z oczywistych względów można dokonać tego wyłącznie przed śmiercią spadkodawcy. Co ważne umowa z art. 1050 kodeksu cywilnego może być zawarta nie tylko pomiędzy stronami uprzedniej umowy o zrzeczenie się dziedziczenia, ale także, ze względu na treść art. 1049 kodeksu cywilnego, między spadkodawcą a zstępnymi spadkobiercy ustawowego, który się zrzekł dziedziczenia – w razie gdy ten ostatni zmarł.
Umowa uchylająca zrzeczenie dziedziczenia może nie tylko całkowicie znieść skutki umowy o zrzeczenie się dziedziczenia czyli przywrócić de facto stan pierwotny. Umowa taka może, także zmodyfikować postanowienia umowy o zrzeczenie się dziedziczenia. Dopuszczalne jest przykładowo wprowadzenie zmian na podstawie których umowa o zrzeczenie się dziedziczenia nie będzie miała skutków w stosunku do zstępnych
Podobnie jak w przypadku umowy pierwotnej tu także jest wymóg sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego nie obejdzie się zatem bez wizyty u notariusza. Wstępna wersja takiej umowy, jej projekt może zostać także sporządzony przez radcę lub adwokata.
V. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – czy warto?
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia stanowi jeden z instrumentów pozwalających na uniknięcie odpowiedzialności za cudze długi. Każde działanie, które pozwala uniknąć negatywnych następstw dziedziczenia ocenić należy pozytywnie. Adwokat bądź radca pomoże w ocenie prawnej sytuacji, dokona analizy prawnej Twojej sytuacji i pomoże w załatwieniu niezbędnych formalności.
