Czym są koszty sądowe? Czym jest zwolnienie z obowiązku ponoszenia tychże kosztów? Czy każdy może zostać zwolniony? – Prawnicy Kancelarii Mohylak wyjaśniają.
Zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych – przesłanki wniosku
Zgodnie z art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Warto zatem konstruując wniosek uzasadnić z jakiej przyczyny uiszczenie ewentualnych kosztów wpłynie negatywnie na naszą sytuację majątkową.
Zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych – niezbędne dokumenty
Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Ma ono formę formularza. Jest dostępne zarówno na stronach sądów jak i ministerstwa sprawiedliwości.
W formularzu tym należy podać dane dot. sądu, sprawy, dane osobowe, informacje dotyczące osób pozostających na utrzymaniu, bieżących kosztach utrzymania, źródeł utrzymania, ale także informacje dotyczące posiadanych nieruchomości, oszczędności czy wierzytelności.
Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, stronę wzywa się do uzupełnienia braków takiego wniosku. Istotnym jest aby złożyć takie uzupełnienie w zakreślonym przez Sąd terminie.
Zdarza się, że Sąd odbiera od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o treści: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne”. Przed odebraniem przyrzeczenia poucza osobę ubiegającą się o zwolnienie od kosztów sądowych o treści art. 111 kara grzywny jako skutek świadomego wprowadzenia w błąd celem uzyskania zwolnienia.
W związku ze złożonym wnioskiem o zwolnienie od kosztów, Sąd może zobowiązać Stronę do przedłożenia dodatkowych dokumentów. Ostatnia praktyka wskazuje, że Sądy coraz częściej wzywają do przedłożenia historii z rachunków bankowych nawet za okres ostatnich 6 miesięcy.
Podkreślenia wymaga fakt, że złożenie wniosku jest wolne od opłaty sądowej i może obejmować część lub całość kosztów sądowych. Jeżeli masz wątpliwości co do tego czy Twój wniosek spełnia ustawowe kryteria warto zasięgnąć porady specjalistów Kancelarii Mohylak. Adwokaci i Radcowie Prawni w biurach w Gdyni i Wejherowie dokonają analizy wniosku pod względem przesłanek, ewentualnie zasugerują przedłożenie dodatkowych dokumentów.
Zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych – odmowa zwolnienia
W razie oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych strona postępowania nie może ponownie domagać się zwolnienia, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na odrzucenie wniosku nie przysługuje zażalenie. Natomiast samo oddalenie wniosku podlega zaskarżeniu. Na postanowienie odmawiające zwolnienia od kosztów sądowych przysługuje zażalenie (art. 394 § 1 pkt 2 kpc). Zażalenie należy wnieść w terminie tygodnia od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia o odmowie do sądu, który wydał to postanowienie. Sąd ten (jeżeli nie uwzględni zażalenia, a zażalenie nie ma braków formalnych) przekaże zażalenie wraz z aktami sprawy sądowi drugiej instancji do rozpoznania.
Zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych – o czym warto pamiętać
Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej. Jeśli strona będzie zwolniona z kosztów sądowych, ale przegra sprawę i powództwo zostanie oddalone w całości bądź w części, musi liczyć się z koniecznością uiszczenia kosztów zastępstwa na rzecz drugiej strony. Kosztów zastępstwa, a więc kosztów stanowiących wynagrodzenie adwokata bądź radcy reprezentującego drugą stronę.
Po drugie warto zwrócić uwagę na zakres zwolnienie z kosztów. Zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych może dotyczyć całości bądź ich części. Zwolnienie częściowe dotyczy w większości przypadków opłat od pozwu bądź apelacji. Jeśli w toku postępowania powstaną dodatkowe koszty związane np. z koniecznością dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, strona będzie zmuszona do ich poniesienia.
Jeżeli chcesz złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów, otrzymałeś zwolnienie częściowe i nie wiesz co to oznacza, odmówiono Ci zwolnienia warto zasięgnąć porady specjalistów. Prawnicy Kancelarii Mohylak w biurach w Gdyni i Wejherowie odpowiedzą na Państwa wszystkie pytania i rozwieją wątpliwości.
