Najnowsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (przypomnijmy: uznające za niekonstytucyjne zapisy ustawy dopuszczające możliwość przerywania ciąży w sytuacji gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu) wywołało duże poruszenie wśród społeczeństwa. Część obywateli postanowiła wyrazić swój sprzeciw wobec zapadłego rozstrzygnięcia. Rozpoczęły się protesty. Jakie konsekwencje karne grożą ich uczestnikom Strajku Kobiet?

Prawo do zgromadzeń, a Konstytucja

Zgodnie z art. 57 Konstytucji każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa.

Wolność zgromadzania się jest ściśle związana z wolnością słowa, w tym z ekspresją poglądów politycznych oraz krytyką władz publicznych. Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie podkreślał, że wypowiedzi o charakterze politycznym (włączając w to wypowiedzi symboliczne) muszą cieszyć się szerszą ochroną.

Prawo do zgromadzeń, a koronawirus

W związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją epidemiologiczną w kraju, prawo do zgromadzeń doznawało na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy istotnych ograniczeń i wyłączeń. Obecne regulacje przewidują, że w zgromadzeniach publicznych może uczestniczyć max. 5 osób. Uczestnicy mają obowiązek zakrywania nosa i ust oraz zachowania 1,5 m odległości od innych osób. Ponadto odległość między zgromadzeniami nie może być mniejsza niż 100 m.

Strajk Kobiet, a odpowiedzialność karna. Co grozi uczestnikom protestów?

Z oczywistych względów osoby uczestniczące w ostatnich protestach nie mają często możliwości zastosowania się do obowiązujących ograniczeń. Aktualne stanowisko Prokuratury wskazuje, że działania osób organizujących protesty lub nawołujących do nich w czasie zagrożenia epidemiologicznego winno być traktowane jako przestępstwo sprowadzenia niebezpieczeństwa powszechnego wynikające z art. 165 kodeksu karnego, którego górna granica kary wynosi nawet 12 lat pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 165. Kodeksu Karnego kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej,  podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Dodatkowe zarzuty

Uczestnicy strajków i protestów muszą pamiętać jeszcze o jednej kwestii. Znamiona czynu zabronionego mogą  wypełniać także inne zachowania podejmowane w ich trakcie. Chodzi w szczególności o zachowania polegające na:

• naruszeniu nietykalności cielesnej funkcjonariuszy publicznych,
• czynnej napaści na funkcjonariuszy publicznych,
• znieważeniu funkcjonariuszy publicznych,
• zamachu na życie lub zdrowie,
• kierowanie gróźb bezprawnych,
• złośliwym przeszkadzaniu publicznemu wykonywaniu aktu religijnego
• obrazie uczuć religijnych poprzez publiczne znieważenie przedmiotu czci religijnej lub miejsca przeznaczonego do publicznego wykonywania obrzędów religijnych,
• niszczeniu lub uszkodzeniu mienia,
• czynnym udziale w zbiegowisku, którego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie.

Co warto zrobić?

Przede wszystkim warto skorzystać z porady specjalistów. Adwokaci i Radcowie prawni Kancelarii Mohylak dokonają analizy całości sprawy, wyjaśnią wszystkie kwestie prawne i pomogą w podjęciu właściwej decyzji. Wezmę udział w niezbędnych czynnościach, przygotują ewentualną linię obrony i będą kontrolować prawidłowość decyzji i czynności podejmowanych przez organy postępowania przygotowawczego.